Faro 4. Medio natural, social e cultural

O Sistema Solar está formado polo Sol, os planetas, que dan voltas ao seu redor, e outros corpos celestes. Nel atópase a Terra, planeta no que vivimos. A Terra é o terceiro planeta máis próximo ao Sol e conta cun único satélite: a Lúa. A Terra e a Lúa móvense. A primeira xira ao redor do Sol e sobre ela mesma. A Lúa, ademais de xirar sobre si mesma, tamén o fai ao redor do noso planeta.

A Terra está envolvida nunha capa de aire que recibe o nome de atmosfera. A atmosfera é moi importante, xa que sen ela non existiría a vida na Terra. O aire da atmosfera está formado por unha mestura de diferentes gases e ten unha serie de propiedades (móvese, pesa, ocupa un espazo, non ten olor...). As persoas, as plantas e os animais necesitamos o aire para respirar. [...]

Como xa sabes, a capa de aire que envolve a Terra denomínase atmosfera. Na atmosfera prodúcense os fenómenos que determinan o tempo atmosférico. Os meteorólogos son as persoas que estudan o tempo atmosférico e o predín. As predicións meteorolóxicas son moi importantes. No caso de terse información sobre o tempo que vai ir, as persoas poden decidir, por exemplo, que tipo de roupa utilizar ou se poderán organizar un evento ao aire libre.

A paisaxe é o aspecto que presenta un territorio. Na Terra existen moitas paisaxes distintas. Os lugares que non sufriron a intervención do ser humano son as paisaxes naturais. Pero tamén atopamos outros moitos lugares onde o ser humano si transformou a paisaxe. Son as paisaxes humanizadas. Dentro das paisaxes humanizadas podemos distinguir outros tipos de paisaxes: as agrarias, as industriais e as urbanas. [...]

Para poder vivir, todos os seres vivos dependen do medio que os rodea. Ao estudar as relacións dos seres vivos co seu medio, podemos fixarnos nun tipo de organismo en concreto. Así, podemos observar a quenlla da fotografía e ver de que seres vivos se alimenta, como está adaptada a vivir no mar, etc. [...]

Todo o que nos rodea está formado por materia. O bolígrafo, o vaso, a cadeira... están formados por algún tipo de material. Os materiais son as substancias que se utilizan para fabricar toda clase de obxectos. Estes materiais poden ser naturais, como a madeira, os minerais e as rochas, ou artificiais, como o plástico ou o vidro. [...]

Os seres humanos percibimos os obxectos próximos co tacto e podemos notar se están fríos ou quentes, entre outras características. Vemos o que nos rodea grazas á luz e ao sentido da vista. A luz chega aos obxectos, que só reflicten as cores que distinguimos. O son procede da vibración dos obxectos e apreciámolo co oído. Os sons que nos chegan poden ser débiles ou fortes, agradables ou desagradables. A estes últimos chámaselles ruído.

Para realizar calquera actividade necesitamos enerxía. Como xa sabes, os seres humanos obtemos a enerxía dos alimentos; pero hai outras fontes de enerxía que necesitamos para viaxar, traballar, estudar, ler, cociñar, lavar... Estas fontes de enerxía son o Sol, a auga, o petróleo ou o gas, entre outras. Algunhas destas fontes, como o petróleo, cando se gastan non se renovan, polo que debemos poñer especial coidado en non as desbaldir.

Na actualidade existen moitas máquinas que nos permiten gozar dunha vida máis cómoda. O ser humano tamén deseñou e perfeccionou ferramentas que lle axudaron no seu traballo. Algunhas máquinas usábanse xa na antigüidade. Son máquinas simples, como a panca, a rampla, a roda e a polea. A maioría, non obstante, foron creadas moi recentemente, como os automóbiles, as cámaras dixitais, os teléfonos móbiles... Son máquinas compostas.

As persoas necesitamos traballar para vivir. Traballamos a cambio dun soldo que nos permite ter diñeiro para comprar o que necesitamos ou desexamos. A partir dos 16 anos podemos empezar a traballar. É entón cando debemos pensar e decidir a que nos queremos dedicar: podemos ser médicos, avogados, músicos, carpinteiros, agricultores, albaneis, etc. Para que unha sociedade funcione é necesario o traballo das persoas que a compoñen. [...]

A comunicación permite enviar e recibir informacións e mensaxes. Pode ser verbal ou non verbal. Para comunicarnos coas persoas que están lonxe utilizamos os medios de comunicación. A través dos medios de comunicación tamén podemos coñecer calquera acontecemento desde o mesmo momento en que sucede. Os medios de comunicación poden transmitir información a unha soa persoa ou a moitas persoas á vez.

Que é a historia? Como xa sabes, as persoas e as familias teñen a súa propia historia. Do mesmo modo, a Humanidade, é dicir, os seres humanos no seu conxunto, tamén teñen a súa historia. A Historia cóntanos o que sucedeu no pasado, dende a aparición dos homes e as mulleres prehistóricos ata os nosos días. [...]

A Historia permítenos saber o que sucedeu no pasado. Podemos coñecer o que pasou fai centos, e mesmo miles de anos, a través das fontes históricas. Tamén podemos saber que pasou máis recentemente, a partir da nosa propia historia ou da historia dos nosos pais, avós... e mesmo bisavós.

Coñecemos o noso pasado remoto porque chegaron ata os nosos días numerosos restos materiais, como monumentos, edificios, pinturas, instrumentos... Ademais, desde que os seres humanos inventaron a escritura, tamén podemos coñecer o noso pasado remoto a través de libros e doutros documentos escritos. [...]

España está situada no extremo Sudoeste do continente europeo. O seu territorio está formado pola maior parte da Península Ibérica, as Illas Baleares, as Illas Canarias, e as Cidades Autónomas de Ceuta e Melilla, situadas no Norte de África. España limita co mar Cantábrico e Francia, ao Norte; o mar Mediterráneo e o océano Atlántico, ao Sur; o mar Mediterráneo, ao Leste e o océano Atlántico e Portugal ao Oeste.

No territorio de Galicia atopamos paisaxes de montaña e chaira sobre todo no interior e de costa con multitude de acantilados ou rías, puntas, cabos e illas. O relevo, os ríos, o clima, a vexetación e as actividades humanas determinan cada unha destas paisaxes. Galicia é unha Comunidade moi poboada e os seus habitantes concéntranse nas grandes vilas e cidades. [...]